Parlamentarni odbor Evropske unije (EU) i Crne Gore za stabilizaciju i pridruživanje (POSP) pozvao je crnogorsku vlast i političke aktere da ispune standarde iz oblasti vladavine prava, ekologije, da poboljšaju rezultate u borbi protiv korupcije, te smanje budžetski deficit i javni dug.
Nakon dvodnevnog sastanka POSP u Podgorici, kome su 18. i 19. septembra prisustvovali crnogorski poslanici i delegacija Evropskog parlamenta, usvojena je Deklaracija u kojoj je konstatovan široki konsenzus za članstvo Crne Gore u EU.
Preporučeno je, između ostalog, da se nastavi sprovođenje ključnih reformi u oblasti pravosuđa i popune sudijska mjesta uključujući i Ustavni sud.
Većina u Skupštini Crne Gore je odbila 15. septembra da razmotri predlog predsjednika države Jakova Milatovića da nova sutkinja Ustavnog suda bude Mirjana Vučinić.
Objašnjenje parlamentarne većine je bilo da će to učiniti tokom redovnog zasijedanja u oktobru, a predlagač predsjednik Milatović je ocijenio da većina "produbljuje ustavnu krizu".
Takođe je POSP pozdravio ambiciju Crne Gore da zatvori preostala pregovaračka poglavlja tokom 2025. i 2026. godine, sa ciljem da bude prva naredna članica EU do 2028.
"To je realna mogućnost", saopštio je Tomas Vajc (Tomas Waitz), u ime delegacije Evropskog parlamenta.
A crnogorska opozicija je tokom sastanka tvrdila da aktuelna parlamentarna većina ne može uvesti Crnu Goru u EU, odnosno da su izvjesniji prijevremeni izbori.
Crna Gora je do sada zatvorila sedam pregovaračkih poglavlja od 33.
Zatvaranje jednog poglavlja zaustavila je Hrvatska zbog odluke Skupštine Crne Gore da usvoji Rezoluciju o osudi genocida u Jasenovcu u junu prošle godine.
To je za Hrvatsku bila provokacija, zbog čega je ta čalnica EU proglasila personama non grata - predsjednika Skupštine i lidera rasformiranog prosrpskog Demokratskog fronta Andriju Mandića, njegovog kolegu poslanika Milana Kneževića i potpredsjednika Vlade i lidera Demokrata Aleksu Bečića.
Tokom sastanka POSP, Tomislav Sokol, hrvatski poslanik u Evropskom parlamentu je saopštio da njegova zemlja želi Crnu Goru u EU, ali je naglasio da taj put žele da zaustave "velikosrpske snage".
"Strani uticaj iz Srbije i Rusije su problem. Ističem da ne smijete biti ničiji privjesak. Treba da budete samostalni i suvereni i samo tako možete prema Evropskoj uniji", rekao je Sokol.
U Deklaraciji POSP, koji je potpisao zajednički odbor poslanika Skupštine Crne Gore i Evropskog parlamenta, naglašena je potreba zaštite procesa donošenja odluka u Crnoj Gori od bilo kakvih oblika stranog uplitanja.
Takođe je u Deklaraciji naglašena potreba ispunjavanja EU standarda iz Poglavlja 27 - Životna sredina i klimatske promjene, s tim da je neophodno ulaganje u kapacitete za prečišćavanje otpadnih voda.
Iako je obezbjeđen novac za izgradnju Postrojenja za prečišćavanje otpadnih voda, gradnja nije počela zbog protesta mještana sela Botun na obodu Podgorice, u čijoj blizini bi postrojenje trebalo da bude izgrađeno.
Proteste mještana podržao je i dio vladajuće koalicije.
Ambasador EU u Crnoj Gori Johan Satler je rekao da je postrojenje pitanje nacionalnog interesa koje ima veliku podršku EU.
Osim toga, Satler je kao prioritet naveo popunu Ustavnog suda, imenovanja u Sudskom i Tužilačkom savjetu, izbor viceguvernera i članova Savjeta Centralne banke.
