Jovan Lekanić iz Bistrice kraj Prijedora oslobođen je pred Osnovnim sudom u Prijedoru za blokiranje saobraćaja tokom mirnog protesta mještana protiv rudnika uglja, saopšteno je iz banjalučkog Centra za životnu sredinu.
Lekanić je optužen da je 18. septembra 2023. počinio prekršaj iz oblasti bezbjednosti saobraćaja na putevima u BiH, na način da je vozilom blokirao makadamski put za rudnik, čime je blokirao prolazak kamiona koji su prevozili rudu lignita.
Odbrana je tvrdila da se radilo o mirnom protestu motivisanom zaštitom životne sredine. Takođe, tvrdili su da se radi o nekategorisanom putu, te da je protest bio reakcija na nelegalne rudarske aktivnosti i zagađenje lokalne vode.
Osnovni sud u Prijedoru utvrdio je u presudi da je radnja okrivljenog bila dio spontanog, nenasilnog i kratkotrajnog protesta.
"Postupanje okrivljenog nije predstavljalo prekršaj u smislu zakona, jer se desilo u kontekstu ustavom zagarantovanog prava na mirno okupljanje", navodi se u presudi.
Protest mještana Bistrice održan je 18. septembra 2023. godine na području rudnika Bistrica na kojem je ugalj kopala firma Drvo-export iz Teslića, koja je odvozila ugalj, iako nije imala izdatu koncesiju za kopanje niti pribavljene sve dozvole.
Skup mještana protiv nelegalnog rudnika bio je onemogućen i uklonjen kao nazakonit od strane policijskih službenika i pripadnika entitetske žandarmerije.
Mještani Bistrice skoro dvije godine su se protivili rudniku koji je otvoren u blizini njihovih kuća.
Pokrenuli su nekoliko sudskih sporova protiv investitora zbog nelegalne uzurpacije privatnih parcela, ali i lokalnih i entitetskih vlasti zbog kršenja propisa i ugrožavanja životne sredine.
Nekoliko sporova pokrenula je i ekološka organizacija Centar za životnu sredinu iz Banjaluke.
Mašine i radnici iz rudnika su povučeni u aprilu ove godine, iako rudnik još zvanično nije zatvoren.
Nakon što su radovi prestali, u rudniku je gomila uglja lošeg kvaliteta koji nije mogao da se proda, velika količina raskopane zemlje i uništena okolina.
Iako prema zakonima u Republici Srpskoj investitor nakon završetka eksploatacije rudnika ili zatvaranja rudarskog objekta mora da vrati stanje terena u onakvo kakvo je bilo prije početka radova, to još nije učinjeno.
Proces za dodjelu koncesije za kopanje uglja (lignita) je pokrenut 22. juna 2023. godine, a nju je "Drvo-Export" dobio 14. septembra iste godine, na rok od pet godina.
Ekološka dozvola je dobijena tek u januaru 2024., a upotrebna dozvola za rudnik u februaru prošle godine.
Mjesecima prije toga su vršeni istražni radovi bez dozvola, zbog čega su mještani protestovali nekoliko puta.
