Kada su u pitanju luksuzni standardi hotela i vila inače razasutih po crnomorskom skijalištu koje preferira ruska elita, ni ovaj obližnji kompleks na brdu čija se gradnja privodi kraju nije ništa neobično.
Osim ljudi koji to finansiraju.
Kompleks zgrada i terasastog pejzaža smješten je na padini iznad skromnijih kuća, izvan sela Krasna Poljana.
Uključuje glavnu kuću površine 3.000 kvadratnih metara koja, prema arhitektonskim planovima, sadrži bazen, saunu, fitness sobu, bar, kino, kamin sobu s velikim klavirom, dvije spavaće sobe za gosta i glavnu spavaću sobu, između ostalih sadržaja.
Na parceli od 10 hektara nalaze se i tri kućice za goste, svaka površine 700 kvadratnih metara, svaka s bazenom, kupatilom, trpezarijom i četiri spavaće sobe.
Tu je i sigurnosni sistem: čelična ograda otporna na eksplozije visoka 2,5 metra; šest stražarskih mjesta na perimetru, skladište oružja, sistem za suzbijanje dronova, detektori metala i rendgenskih zraka, termovizijske kamere, pa čak i "sredstva za praćenje radijacijskog okruženja i neinvazivno automatsko otkrivanje radioaktivnih i nuklearnih materijala".
Glavni investitori iza kompleksa, koji se nalazi oko 2 kilometra od samog skijališta, a za koji snimci dronova i satelitski snimci sugeriraju da je u završnoj fazi, su politički povezani Bjelorusi, mnogi s direktnim vezama s užim krugom autoritarnog lidera Aleksandra Lukašenka.
To pokazuju nalazi grupe novinskih organizacija, uključujući i Bjeloruski servis Radija Slobodna Evropa (RSE).
U grupi medija koja je istraživala slučaj su Bjeloruski istražni centar, kolektiv novinara u egzilu, kao i ruski medij Važnije Istorije, ukrajinski projekat Slidstvo.Info i Projekat za izvještavanje o organizovanom kriminalu i korupciji. BelPol, grupa sastavljena od bivših bjeloruskih sigurnosnih zvaničnika, i dvije hakersko-aktivističke grupe KibOrg i CyberPartisans, takođe su pomogle u istrazi.
Stil gradnje nije bio drugačiji od luksuznih planinskih kuća koje se nalaze na skijaškim stazama i planinama Francuske i Švicarske, prema riječima Pavla Radčenka, bjeloruskog dizajnera interijera.
"Ovdje se ne štedi", rekao je Bjeloruskom istražnom centru, poznatom po akronimu BIC. "To jest, sve sobe su što je moguće veće kako bi zadovoljile sve želje i potrebe osobe. Da su još veće, jednostavno bi ih bilo jako nezgodno koristiti."
Igralište za rusku skijašku elitu
Smješteno u planinama istočno od Crnog mora, odmaralište Krasna Poljana dugo je bilo omiljeno mjesto ruske elite koja se bavi zabavama i skijanjem, posebno zato što su zapadne sankcije učinile skijanje na glamuroznim mjestima evropskih Alpa problematičnijim.
Regija je doživjela poplavu novca i investicija prije nego što je Rusija bila domaćin Zimskih olimpijskih igara u Sočiju 2014. godine. Poslovni interesi povezani s Kremljem, uključujući neke od prijatelja iz djetinjstva predsjednika Vladimira Putina, stekli su ogromne ugovore za izgradnju cesta i druge infrastrukture, a da ne spominjemo brojne projekte nekretnina.
Sam Lukašenko je skijao u Krasnoj Poljani; 2021. godine bio je Putinov gost, i njih dvojica su zajedno skijali na zimskim padinama, a vozili su i motorne sanke.
U novije vrijeme, Bjelorusi povezani s Lukašenkom profitirali su od razvoja u regiji.
Dokazi o izgradnji odmarališnog kompleksa, moguće povezanog s Lukašenkom, u blizini Krasne Poljane prvi put su se pojavili početkom 2024. godine kroz izvještavanje BelPola i poljskog TV kanala Belsat.
Prema evidenciji o vlasništvu nad zemljištem koju je dobila BIC, parcela od 10 hektara ranije je pripadala vladi Bjelorusije. Lukašenko je 2021. godine potpisao neobjavljenu naredbu o prodaji zemljišta privatnoj ruskoj kompaniji pod nazivom Complex-Invest za skoro 13 miliona dolara, prema evidenciji koja je podijeljena sa RSE.
Međutim, šest mjeseci kasnije, procijenjena vrijednost je prepolovljena - na 6,4 miliona dolara - prema bankovnim dokumentima koje je dostavio Complex-Invest dok je tražio novo finansiranje za projekat.
Registrovana u Moskvi, vlasnica Complex-Investa, navedena kao vlasnik, bila je penzionisana Bjeloruskinja po imenu Jelena Borčeva. Ona je snaha bjeloruskog biznismena Uladzimira Japrinceva, dugogodišnjeg saveznika Lukašenka.
U julu 2023. godine, generalni direktor kompanije Complex-Invest, Alyaksey Prudnikov, pozvan je na ispitivanje od strane Ruske federalne poreske službe.
Nije bilo jasno zašto je tačno pozvan. Prema dokumentima koje je BIC vidio, Prudnikov je istražiteljima rekao da je finansiranje kompanije uglavnom bilo u obliku bankarskih kredita i sličnih zaduživanja.
Oko šest mjeseci kasnije, u februaru 2024. godine, prema dokumentima korporativnog registra, vlasništvo nad kompanijom je preneseno na Aleksandra Romanovskog, koji je prethodno radio za Lukašenkovu predsjedničku službu tjelohranitelja.
Lukašenkov uži krug
Na vlasti od 1994. godine, Lukašenko vlada Bjelorusijom kao jedinstveni, neprikosnoveni vođa, orkestrirajući izbore koje vanjski posmatrači nazivaju lažnim i gradeći sistem nadzora policijske države zasnovan na sigurnosnim službama koje guše neslaganje.
Pod strogim sankcijama i izolovana od Zapada, Lukašenkova vlada se oslanjala na Rusiju prije svega za trgovinsku i ekonomsku podršku. Njeni vodeći izvozni proizvodi uključuju rafinirane naftne proizvode – rafinirane od subvencioniranog uvoza ruske nafte – kao i poljoprivredni izvoz, poput mliječnih proizvoda i gnojiva.
Među njegovim najbližim saveznicima koji su imali koristi tokom godina je Viktor Šejman, bivši generalni tužilac.
Šejmana su zapadne vlade sankcionisale zbog njegovih veza sa Lukašenkom, a posljednji put od strane Sjedinjenih Američkih Država u maju 2022. godine zbog "teških kršenja ljudskih prava". Njegova supruga i odrasli sin takođe su pogođeni zabranom izdavanja viza.
Šejman i najmanje pet drugih pojedinaca i kompanija investirali su u projekat Krasna Poljana.
Prema dokumentima koje je BIC dobio, glavni kreditor ili investitor u projekat je Regionalni Paradak, kompanija registrovana u Bjelorusiji koja ima veze sa Šejmanom. Paradakova privatna sigurnosna kompanija, pod nazivom Gardservice, posudila je Complex-Investu oko 6 miliona dolara.
Andrej Svirjdau, bivši Šejmanov zamjenik, posudio je još 1,5 miliona dolara putem kompanije Rostumel Holding Limited sa sjedištem na Kipru. Svirjdau je takođe direktor poslovne grupe koju kontroliše Šejman pod nazivom Vektor Capital Group, a koja je povezana sa shemom izbjegavanja sankcija koja uključuje velikog bjeloruskog proizvođača gnojiva.
Romanovski, bivši tjelohranitelj, posudio je Complex-Investu 4 miliona dolara u pet odvojenih kreditnih ugovora, nakon što je kompanija prebačena na njegovo ime. Izvorni izvor Romanovskog sredstava nije jasan.
Drugi kreditor je ruska kompanija koju je osnovao sin bivšeg šefa Lukašenkovog kabineta. Kompanija pod nazivom MRIS Group posudila je Complex-Investu skoro 500.000 dolara.
Najveći kreditor, međutim, bila je kineska kompanija pod nazivom Winshun Trade Limited, čiji su vlasnici takođe bili blisko povezani sa Šeimanom. Kompanija, koja je navodno bila uključena u neobičnu šemu izbjegavanja sankcija i krijumčarenja pilećih nogu u Kinu, posudila je Complex-Investu više od 10 miliona dolara.
Complex-Invest nije odgovorio na e-mailove i telefonske pozive BIC-a u kojima se tražio komentar o projektu i njegovom finansiranju. Nijedan od ostalih subjekata navedenih kao kreditori za Complex-Invest nije odgovorio na zahtjeve za komentar.